Dieta

Czy wiesz, jak lektyny wpływają na Twoje zdrowie?

Dodane przez Redakcja

Czy cierpisz na częste bóle głowy, występują u Ciebie problemy skórne takie jak zaczerwienienie, swędzenie, trądzik czy pieczenie? Zaobserwowałeś u siebie jakieś alergiczne objawy, których wcześniej nie miałeś? Jeśli w Twojej diecie gości dużo warzyw, szczególnie strączkowych i psiankowatych, przyczyną tych dolegliwości mogą być lektyny. Czym są i jaki mają wpływ na nasz organizm?

Lektyny – czym są i gdzie występują?

W związku z tym rzucimy też okiem na choroby, które są łączone z lektynami. Na początek trzeba jednak poznać ich dokładną definicję. Lektyny występują w prawie wszystkich organizmach żywych, mogą mieć pochodzenie zwierzęce lub być tworzone przez mikroorganizmy czy bakterie, ale najczęściej występują w roślinach. Oddziaływanie na organizm w przypadku wielu lektyn nie jest jeszcze jednoznacznie wyjaśnione. Większość jest nieszkodliwa dla człowieka, kilka działa jednak toksycznie. Z chemicznego punktu widzenia lektyny są proteinami, a zatem białkami czy mówiąc dokładniej, glikoproteinami. Są to molekuły białka, które są związane z molekułami węglowodanów, a zatem cząsteczkami cukru. Botanicznie rozróżnia się lektyny zależnie od tego, w jakiej roślinie występują. Istnieją następujące rodziny botaniczne, które są istotne dla naszego odżywiania:
• Lektyny w psiankowatych, takich jak bakłażan, chili,
ziemniaki, papryka, pomidory.
• Lektyny warzyw strączkowych w fasoli, groszku, soczewicy.
• Fazyna w fasoli zwykłej czy ciecierzycy pospolitej.
• Konkanawalina A w kanawalii mieczokształtnej.
• Lektyna kiełków pszenicy (WGA) w pszenicy.
• Lektyna soi.
• Lektyna czarnego bzu.
• Lektyna bobu.
• Lektyna orzechów ziemnych.

Ponadto istnieje jeszcze wiele innych lektyn, jak toksyny bakteryjne w różnych grzybach pleśniowych czy rycyna z łusek nasion rącznika pospolitego, której spożycie już w bardzo niewielkich ilościach może prowadzić do śmierci.

Szkodliwe działanie lektyn na nasz organizm

Niestety lektyny mają również szkodliwe działanie, któremu teraz się przyjrzymy. Dwie najlepiej zbadane grupy lektyn to prolaminy i aglutyniny, które ze względu na swoje właściwości mają centralne znaczenie w szkodliwym działaniu lektyn: prolaminy zaliczają się do grupy białek magazynujących w ziarnach zbóż. Razem z glutelinami tworzą główny składnik białek zbóż i są na przykład odpowiedzialne za tworzenie się glutenu w cieście pszennym. Klejące białko gluten składa się właśnie z tych dwóch części – prolaminy i gluteliny. W medycynie żywienia gluten jest dość dobrze znany w związku z chorobą autoimmunologiczną celiakią, przy której składniki glutenu powodują zapalną chorobę śluzówki jelit.

Jak działają lektyny?

Nazwa aglutynina pochodzi od łacińskiego słowa „agglutinare”, co oznacza „przypinać”. Jest to ogólne określenie molekuł białka, które mogą skleić wszelkie rodzaje innych komórek. To ściśle wiąże się z wyjątkowymi właściwościami lektyn, mianowicie ich łatwością wiązania. Pamiętasz o zasadzie klucza i zamka? Jednak to, co w przypadku nasion wydaje się użyteczne, w organizmie może być niestety problematyczne. Lektyny wiążą się chętnie nie tylko z molekułami węglowodanów, są również w stanie związać się z prawie każdą komórką naszego ciała. Tę łatwość wiązania wykorzystują również na przykład wirusy, żeby przyczepić się do naszych komórek i w ten sposób dostać się do naszego organizmu. Niektóre lektyny są w stanie przyczepić się do ścian naszych jelit, szczególnie jelita cienkiego, co może je uszkadzać. W ten sposób naruszona zostaje bowiem zdolność wchłaniania różnych substancji odżywczych, które w rezultacie nie są oddawane do dyspozycji organizmu. Dla wyjaśnienia praktyczny przykład: jeśli zje się fasolę na surowo, relatywnie szybko rozwiną się objawy ostrego zatrucia: mdłości, wymioty, biegunka, gorączka, skurcze. Dlaczego? Bo zawarte w fasoli lektyny – konkretnie fazyna – przyczepiają się do ścian jelit, przenikają do układu krwionośnego i prowadzą do sklejania się krwi. W wyniku tego zamykają się naczynia krwionośne i dochodzi do ostrego zatrucia, które w ekstremalnym przypadku może zakończyć się śmiertelnie. Z tego powodu od dziesięcioleci znana jest mądrość ludowa, żeby nigdy nie jeść fasoli na surowo.

Lektyny – przyczyna wielu chorób i dolegliwości

Czy rzeczywiście jest tak, że lektyny mogą zagrażać zdrowiu? Za jakie choroby odpowiedzialne są lektyny? W Stanach Zjednoczonych mówi się obecnie, że ponad 50 różnych obrazów chorobowych jest uwarunkowanych przez lektyny i dzięki wolnemu od lektyn pożywieniu może zostać wyleczonych lub może dojść do zmniejszenia objawów. Na pierwszym miejscu mówi się o chorobach autoimmunologicznych i nadwadze, ale również następujące objawy i choroby są łączone z lektynami:
• Alergie: Alergia jest nadmierną reakcją układu immunologicznego po powtarzających się kontaktach z substancjami, które są przez niego rozpoznawane jako obce, tak zwanymi alergenami. Alergenami mogą być trawy, pyłki, grzyby, nikiel, substancje zapachowe, leki, ugryzienia insektów, ale też wiele produktów spożywczych, na przykład mleko, jaja, ryby i orzechy czy składniki tych produktów, na przykład gluten czy też lektyny.
• Anemia: Pod pojęciem anemii rozumie się niedobór czerwonego barwnika krwi czy czerwonych krwinek. Najczęstsza jest anemia wynikająca z niedoboru żelaza.
• Astma oskrzelowa: To przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, która może nasilać się pod wpływem różnych czynników.
• Chroniczne zmęczenie, zawroty głowy, „Brain Fog” (poczucie, jakby było się odurzonym): Wszyscy ludzie od czasu do czasu czują się zmęczeni, a najbardziej naturalnymi przyczynami tego stanu są niedobór lubiąsnu i przepracowanie. Jeśli zmęczenie staje się jednak długotrwałym problemem i idzie w parze z innymi objawami czy poczuciem bycia otumanionym, mogą za tym kryć się różne choroby, co musi koniecznie zostać wyjaśnione. Niektórzy ludzie reagują poczuciem odurzenia również na gluten czy lektyny.
• Polipy jelit: Są to guzy śluzówki, które wystają w przestrzenie jelit. Może dojść do ich stanów zapalnych, co powoduje silny ból.
• Depresja, wyczerpanie – choroby cywilizacyjne numer jeden: W czasach, kiedy żyje się szybko, wiele osób nie jest już w stanie sprostać wymaganiom. Negatywny długotrwały stres, problemy psychiczne i niewłaściwy sposób odżywiania mogą obciążać układ immunologiczny i przez to sprzyjać innym chorobom.
• Różne choroby skóry: Trądzik, wysypki, zaczerwienienia albo sucha skóra powstają często przez niewłaściwe odżywianie.
• Zaniki pamięci, demencja: Odznaczają się zredukowaną wydolnością umysłową, która zazwyczaj występuje dopiero w zaawansowanym wieku. Jednakże wiadomo, że styl życia i czynniki związane z odżywianiem we wszystkich fazach życia mogą mieć duży wpływ na początek i przebieg choroby.
• Utrata wagi lub przybieranie na wadze: „Niewyjaśnione” wahania wagi mogą być związane z niewłaściwym odżywianiem.
• Bóle głowy, migreny: Na bóle głowy cierpi przypuszczalnie do 70 procent wszystkich ludzi, sporadycznie lub też regularnie. Zazwyczaj chodzi o napięciowe bóle głowy, migreny czy kombinację obu. W przypadku migren bóle są raczej ograniczone do jednej połowy głowy i pulsujące. Dodatkowo występują objawy takie jak mdłości, wymioty, wrażliwość na światło, zapachy i dźwięki.

Autor: Miriam Schaufler, Walter A. Drössler

Więcej informacji na temat lektyn można znaleźć w publikacji Miriam Schaufler i Waltera A. Drösslera Lektyny – toksyny ukryte w popularnych warzywach i owocach. Jak bezpiecznie jeść produkty roślinne i usunąć przyczynę chorób autoimmunologicznych oraz stanów zapalnych 

Zapisz się na newsletter portalu Psychotronika.pl
Zapisz się

Podając adres e-mail, zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych w ce­lach mar­ke­tin­go­wych przez firmę Janusz Nawrocki Spółka Komandytowa, która jest właścicielem m.in. tych domen z siedzibą w Białymstoku (15-762), ul. Antoniuk Fabryczny 55/24.

close-link

Zapisz się na newsletter!
 
Otrzymasz powiadomienia o
nowościach w serwisie
Zapisz się!
Podając adres e-mail, zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych przez Psychotronika.pl Janusz Nawrocki z siedzibą w Białymstoku (15-760), ul. Antoniuk Fabryczny 55/24 w ce­lach mar­ke­tin­go­wych.