Wielu z nas szuka inspiracji w różnych kulturach i stylach, propaguje nowoczesny, zdrowy tryb życia i odżywiania, lecz nie zawsze przynosi to pożądane efekty. Skupiając całą swoją uwagę tylko na ciele zapominamy o umyśle i duszy. Podobnie, zależności te działają w obie strony. Kluczem do pełni sukcesu jest całościowe pojmowanie tych trzech zależnych od siebie obszarów. Taką koncepcję prezentuje ajurweda – filozofia życia pochodząca z Indii, która zyskuje coraz więcej zwolenników.
Ajurweda – holistyczna koncepcja życia
Dlaczego my, Europejczycy, mielibyśmy kierować się w naszym żywieniu nauką pochodzącą z Indii, liczącą sobie tysiąc lat? Wykazano, że historyczna cywilizacja doliny Indusu znajdowała się na bardzo wysokim poziomie rozwoju i pozostawała w ścisłych relacjach z Zachodem, to jest starożytną Grecją, Cesarstwem Rzymskim, a także z plemionami zamieszkującymi niegdyś dzisiejsze tereny Niemiec. Także w dziedzinie medycyny dochodziło do ożywionej wymiany doświadczeń. Jeśli się nad tym zastanowić, okaże się, że ajurweda nie jest dla nas żadną egzotyczną czy też ezoteryczną filozofią. Wręcz przeciwnie, u swoich źródeł jest nam bardzo bliska. Starożytne Wedy, z których wywodzi się ajurwedyjska wiedza, rozwinęły poprzez nią podejście, które obejmuje wszystkie obszary życia: religię, astrologię, jogę, sztukę uzdrawiania, architekturę, psychologię, odżywianie… Połączenie wszystkich tych dziedzin jest wprowadzeniem do holistycznej koncepcji życia.
Życie i odżywianie zgodnie z naturą
Ajurweda, „wiedza o życiu”, kieruje się prawami natury. U jej podstaw leży rozumowanie, że człowiek zawsze żyje z naturą oraz w naturze. Dlatego też idea ta jest ponadczasowa i uniwersalna.
Dzięki zagłębianiu się w tę ideologię nauczymy się znów pojmować jedność ciała, ducha i umysłu, a także traktować te wszystkie trzy elementy na równi ze sobą. W ajurwedzie mówi się o „boskich daniach”, które stanowią pokarm dla duszy i ciała. Najważniejsze jest kitchari, czyli oczyszczające danie z ryżu.
Żywność czysta na poziomie duchowym
Już pradawnej ajurwedzie było znane to, co ludzie z naszych stron dopiero zaczynają sobie uświadamiać, a mianowicie fakt, że produkty spożywcze są pełne wartości, jeśli pochodzą z ekologicznych upraw, wzrastały na żyznej glebie, zostały zebrane o odpowiedniej porze roku oraz gdy trafiają do nas w jak najmniej przetworzonej postaci. Wtedy to żywność jest „sattwiczna”, to znaczy czysta, także na poziomie duchowym.
Sposób uprawy produktów kształtuje ich energię
To, gdzie nasze jedzenie rosło, wcale nie jest bez znaczenia, ponieważ w ten sposób kształtowana jest jego jakość, jego pozytywna – lub negatywna – energia (prana), jego czystość i piękno. Prana obdarowuje wszystko, co żyje na Ziemi – ludzi, zwierzęta i rośliny. Bhagawadgita, czyli licząca 700 wersów „Święta Pieśń Pana”, stanowiąca podwaliny hinduskiej kultury, opisuje sattwiczną dietę jako „życiodajną, cnotliwą, zdrową, dającą szczęście i zadowolenie”. Sattwiczne pożywienie jest „smaczne, delikatne, dobre i przyjemne dla żołądka”.
Lekkie ciało, spokojny i szczęśliwy umysł
Jogini na swojej drodze do oświecenia przestrzegają ścisłej sattwicznej diety. Ciało po posiłku powinno być w dalszym ciągu lekkie, aczkolwiek również pokrzepione, umysł zaś – spokojny i szczęśliwy. Sam zauważysz, że jeśli będziesz kierować się tymi zasadami, zostanie ci przywrócona równowaga, a jedzenie będzie cię napełniać spokojem.
Radżasu – siła motywująca do działania
Odżywianie się wyłącznie według sattwicznej diety jest nierealne. Na co dzień, o ile nie jesteśmy zawodowymi joginami lub innymi wysoce uduchowionymi osobami, potrzebujemy też radżasu, to jest napędzającej, motywującej siły. Radżasowe produkty to ostre substancje, takie jak intensywne przyprawy i zioła, stymulanty, jak kawa i herbata, mięso, ryby, jajka, sól i czekolada. Wiele płodów ziemi również się do nich zalicza. Szybkie jedzenie także ma radżasowe działanie.
Trzecią cechą natury jest tamas, czyli ociężałość. Przynależą do niej mięso, przejrzałe owoce, zakonserwowane i podgrzewane dania.
Autor: Katharina E. Weyland
Więcej informacji o życiu i odżywianiu zgodnie z ajurwedą, zharmonizowaniu ciała, umysłu oraz duszy, a także przepisy na nieznane dotąd dania znajdziesz w publikacji Kathariny E. Weyland Ajurwedyjskie przepisy z lokalnych produktów. Starożytna mądrość we współczesnej kuchni